<テトゥン語>

簡単なテトゥン語会話(第5回)

亀山恵理子

 今回は、「〜したい」、「〜が好き」という表現を覚えます。食事や食べ物に関する言葉も集めました。レストランや食堂などで使ってみてください。

●今日の表現:テトゥン語では、「〜したい」はhakarak〜 、「〜(すること)が好き」はgosta〜 といいます。以下に例をあげます。

Hau hakarak hemu serveja. 私はビールが飲みたい。
Dia gosta han paun. 彼はパンを食べるのが好きだ。

hemu 飲む  serveja ビール  hakarak hemu serveja で「ビールが飲みたい」
han 食べる  paun パン  gosta han paun で「パンを食べることが好き」

Ita-boot hakarak hemu saida? あなたは何を飲みたいですか。
Hau hakarak hemu kafe. 私はコーヒーを飲みたいです。

hemu saida? で「何を飲みますか」、hakarak hemu saida? で「何を飲みたいですか」
ita-boot あなた  kafe コーヒー

Imi gosta han saida? あなたたちは何を食べるのが好きですか。
Ami gosta han ikan. 私たちは魚を食べるのが好きです。

han saida? で「何を食べますか」、gosta han saida? で「何を食べることが好きですか」
imi あなたたち  ami 私たち  ikan 魚

O hakarak han etu fila ka lae? 君は焼き飯を食べたいですか。
Sin, hau hakarak han etu fila. はい、私は焼き飯を食べたいです。
Lae, hau lakohi han etu fila. いいえ、私は焼き飯を食べたくありません。

O お前、君 (目下や親しい人に対して使います)  etu fila 焼き飯 (etu ご飯、fila 炒める)
文末にka laeをつけると「〜ですか」と尋ねる疑問文になります。
lakohi 〜したくない (hakarakの否定。la hakarakとは言わないので注意してください。)

Rui gosta hemu tintu ka lae? ルイはワインを飲むのが好きですか。
Sin, nia gosta hemu tintu. はい、彼はワインを飲むのが好きです。
Lae, nia la gosta hemu tintu. いいえ、彼はワインを飲むのが好きではありません。

tintu 赤ワイン  nia 彼、彼女  
la gosta 好きではない (laは動詞や形容詞の前について否定の意味を表します)

●会話 モニスは、お昼ご飯時にルイの家を訪ねました。

Moniz :Bondia Rui, diak ka lae?
Rui :Bondia Moniz. Hau diak deit, obirigadu. O han tiha ona ka seidauk?
Moniz :Seidauk.
Rui :Se hanesan nee, mai ita han hamutuk. O hakarak han ikan nee? Nee midar liu.
Moniz :Ooo, lae. Ikan nee ai-manas barak demais. Hau la gosta han hahan manas. Hau han deit
etu ho koto.
Rui :O hakarak hemu saida? Hemu serveja ka tua mutin?
Moniz :Lae, hau hakarak bee deit. Obirigadu.

(Timor Aid 2000. Survival Tetum Course 9頁より抜粋)

(語句) 〜 tiha ona すでに〜した  seidauk 〜 まだ〜していない  
se hanesan nee もしそのようであるならば  mai ita 〜 〜しましょう  hamutuk 一緒に
midar 美味しい、甘い  〜liu とても・非常に〜  midar liu 「とても美味しい」
ai-manas チリ  〜 demais  〜すぎる  barak demais 「多すぎる」 hahan 食べ物  
manas 辛い  hahan manas 「辛い食べ物」 koto 豆  tua mutin やし酒  bee 水

(日本語訳)
モニス :こんにちは、ルイ。元気かい?
ルイ :こんにちは、モニス。元気だよ、ありがとう。昼飯はもう食べた、それともまだ?
モニス :まだだよ。
ルイ :それなら、一緒に食べよう。この魚を食べたいかい?これとっても美味しいよ。
モニス :いや、いいよ。この魚、チリが多すぎる。辛い食べ物は好きじゃないんだ。ご飯と豆
でいいよ。
ルイ :何を飲みたい?ビールにする、それともやし酒?
モニス :いや、水でいいよ。ありがとう。

レストランでのテトゥン語

Favor ida lori 〜 mai. (〜をもってきて下さい)

最後に便利な表現をひとつ紹介します。Favor ida lori 〜 mai. は「〜をもってきて下さい」と頼むときの言い方です。Favor ida 〜.は「どうぞ〜して下さい」、loriは「運ぶ」、maiは「ここに」という意味があります。例えば、「メニューをもってきて下さい」は Favor ida lori menu mai. となります。この他、kopu(グラス)、bikan(皿)、naan karau(牛肉)、naan fahi(豚肉)、naan manu(鶏肉)、salada(サラダ)、modo fila(野菜炒め)、xa(お茶)、konta(勘定書)など色々な語句を入れて使ってみてください。食事が終わったら Favor ida lori konta mai. と言ってお勘定を済ませます。

語句
hemu 飲む han 食べる serveja ビール etu ご飯 tua mutin パームワイン etu fila 焼き飯 tintu 赤ワイン paun パン wiski ウィスキー
ikan 魚 kafe コーヒー naan 肉  xa お茶 modo 野菜


ホーム情報16号の目次